Tym razem chcemy opowiedzieć Wam o pewnym mało znanym pomniku, który stoi w bardzo znanym parku. Zabieramy Was więc na wycieczkę do Parku Skaryszewskiego.
Historia pomnika rozpoczyna się w 1932 roku, kiedy to swemu przyjacielowi ufundował go Jan Ignacy Paderewski. Tym zaszczytnym mianem światowej sławy pianista obdarzył amerykańskiego polityka i dyplomatę, a zarazem wielkiego orędownika sprawy polskiej - Edwarda Mandella House'a.
Warto może w tym miejscu powiedzieć kilka słów więcej o naszym dzisiejszym bohaterze. Urodził się on w 1958 roku w Houston. W latach 1892-1904 pełnił funkcje doradcy gubernatorów Teksasu. W latach 1912-1919 był najbliższym współpracownikiem prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona. W tym okresie uczestniczył m.in. w misjach mediacyjnych w Europie, a także był współtwórcą słynnych 14 punktów z orędzia Wilsona - z których jeden dotyczył utworzenia Państwa Polskiego z dostępem do morza. House był także uczestnikiem negocjacji w sprawie warunków rozejmu z Niemcami podczas I Wojny Światowej. A po jej zakończeniu, był głównym ekspertem amerykańskim w czasie konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku oraz współtwórcą Ligi Narodów, czyli międzywojennej poprzedniczki Organizacji Narodów Zjednoczonych. Po podpisaniu Traktatu Wersalskiego wycofał się z działalności politycznej. Jednak nie ostatecznie albowiem w 1932 roku doradzał Franklinowi Delano Rooseveltowi w trakcie kampanii prezydenckiej. Edward Mandell House zmarł w 1938 roku w Nowym Jorku.
Wróćmy jednak do samego pomnika, stojącego jak już wspomnieliśmy w Parku Skaryszewskim. Pierwotnie wykonana ze spiżu postać stojąca na cokole stała w głównej alei parku, który od 1929 roku nosi imię Ignacego Jana Paderewskiego. Odsłonięcie pomnika autorstwa Franciszka Blacka nastąpiło 4 lipca 1932 roku. Warto zaznaczyć, że wojnę pomnik przetrwał w bardzo dobrym stanie, jedynie z niewielkimi uszkodzeniami. Niestety, pomimo to około roku 1951 został usunięty i jak głosi legenda przetopiony na litery lub inne ozdoby budowanego wówczas Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina.
W 1989 roku zdecydowano o przywróceniu pomnika przedwojennego amerykańskiego dyplomaty, w niemal tym samym miejscu, w którym znajdował się przed usunięciem. Inicjatorem rekonstrukcji był Konserwator Zabytków m.st. Warszawy Feliks Ptaszyński. Replikę na podstawie starych fotografii wykonał Marian Konieczny. Brązowa rzeźba stanęła na wykonanym z czerwonego granitu cokole, a na każdym z jego boków umieszczone zostały napisy. Postać House'a lewą dłonią przyciska do piersi zwój, prawą zaś ma z otwartą dłonią wyciągniętą przed siebie. 11 listopada 1991 roku nastąpiło uroczyste odsłonięcie pomnika ustawionego na jednej z licznych polanek znajdujących się we wspomnianym już parku.
Na koniec jak zwykle zachęcamy wszystkich do spaceru, tym razem po Parku Skaryszewskim. Warto zapuścić się nieco dalej w jego alejki tak by z bliska przyjrzeć się pomnikowi wielkiego orędownika utworzenia państwa Polskiego po I wojnie światowej.
Komentarze
Prześlij komentarz